Yazar: Mahmoud Mansi
Çevirmen: Sevde Nur Ünal
Teknoloji çağından önce çoğumuz masa oyunları üzerine çok zaman harcardık. Olgunlaştıktan sonra bu oyunların gençler ve çocuklar kadar yetişkinler için de yararlı olduğuna kanaat getirdim. Aslında bu masa oyunları, hayat hakkında bize dersler veriyordu.
Monopoly, “şans bankası” anlamına gelen ve Bank El Haz olarak adlandırılan Mısır’a özgü bir versiyona da sahip aynı zamanda. Bank El Haz, monopoly ile aynı formatta elbette ancak bu oyun, Arap ülkelerinde farklı isimlerle adlandırılabiliyor. Peki bu oyun tamamen “monopoly” ile mi alakalıydı? Oyunun asıl amacı ne? Diğerlerini iflas ettirmekle elde edilen bir ekonomik hakimiyet mi yoksa daha fazla kazanç mı? Ve bu oyun tamamen şansla mı alakalı? Bazı insanlar, yaşamlarının bile tamamen şansa bağlı olduğunu düşünürler.
Monopoly oyununda genellikle üç tür oyuncu tipinden söz edilebilir:
1-) İlki bütün önemli arazilere denk gelen ve onları satın alan en şanslı olanlardır.
2-) ikinci olarak normal şansa sahip olan oyuncular, sadece birkaç değerli araziye denk gelen ve karşılaştığı diğer alanlar örneğin “water company” gibi daha az önemli olanlardır.
3-) üçüncü olarak da benim gibi genellikle nadiren daha az önemli arazilere sahip, en şanssız olanlar gelir.
Hayatta bu üç türden oyuncuyla karşılaşabilirsiniz. Bazen hayatınızı ya da işinizi kontrol eden bir zar vardır. Bu zar; ekonomi, politika, sağlık sektöründeki gelişmeler, kişisel özellikleriniz veya küresel eğilimler olabilir. Ancak, bu aşamada “kontrol” doğru kelime değil. Hayatınızı yönlendirdiğini düşündüğünüz ve zar olarak adlandırdığınız bu faktörler bir kontrol gücüne sahiptir ancak unutulmamalıdır ki “zar” kontrolde değildir. Bu, benim genellikle oyunu kazanmak için kullandığım konseptlerden sadece bir tanesidir.
En az şansa sahip olan üçüncü tür oyunculara odaklanmak gerekirse, kendi stratejilerimden bahsetmek yerinde olacaktır. Şansımın az olduğunu düşündüğüm zamanlar, genellikle üçüncü elden sonra, uzlaşılabilecek, bir araziye saplanıp kalmayan ve gelirini arttırmak için çeşitli alanlar inşa etme gibi stratejik planlar yapan diğer oyuncuları bulmaya çalışırım. Yanlış yerlerle karşılaştığımdan beri, kimse benimle iş yapma fikriyle ilgilenmezdi. İlk zamanlar, oyunun bir parçası olmaya devam edebilmek için fazla miktarda kira ödeyip sahip olduğum birkaç araziyi satmam gerekiyordu ve sonunda oyunun dışında kalan ilk ben olacaktım.
Şunu kabul etmek gerekir ki bu oyun için şanslı değilim. Zar genellikle benden yana değil. Bu oyunu şimdi bırakıp onun yerine bir film izlemeye gidebilirdim. Ama oynamaya karar verdim. Kendi çıkış yolumu bulmak için bir çok “kafa patlatma” egzersizi yaptıktan sonra kazanmak için oyunun kurallarını değiştirmek ya da eğip bükmektense kendi algımı değiştirmenin daha iyi bir fikir olduğunu anladım.
Yeni araziler almak için sermayemi harcamadığım günden beri oyundaki en zengin ve güçlü oyuncu olduğumu söyleyebilirim. Zayıf tarafım ise pazarlık edeceğim ve ticaretini yapacağım yüksek değerlere sahip arazilerimin olmaması. Bir şekilde yatırım yapmazsam bana tehdit olacak ve yakın zamanda kaybedeceğim büyük meblağlarda nakit param var. Ancak, bu aşamada da stabil veya pasif bir mevcudatım olmadan nasıl yatırım yapabilirim sorusu gün yüzüne çıkıyor. Cevap aslında aşikar; yatırım yapabileceğin bir projen yoksa inandığın bir projeye yatırım yapabilirsin. İşte size fırsat: Girişimci olacak olanağınız yoksa, girişimlere destekte bulunan kişi olabilirsiniz.
Etrafıma bakıp, çevreyi analiz etmeye başladım. En uygun aday hangisiydi? Tabi ki, yüksek değerlere sahip bölgeleri olan ama otel veya ev inşa edemeyecek kadar az parası olan 1. tip oyuncu. Aslında bu oyuncu gerçekten büyük tehdit altında, çünkü 2.Tip oyuncu hem yeteri kadar nakite hem de yüksek değerli bölgelere sahip olmasıyla daha şanslı gözüküyor. Ancak 1. Tip oyuncu, otel ve ev inşa etmek için sağlayacağım sermayeye ihtiyaç duymasıyla anlaşma yapmak için daha iyi bir seçenek ve bu fırsatı değerlendirmek zorundayım. Aksi takdirde, benim iş yapmamam durumunda diğer oyuncular bu fırsattan faydalanabilir. Aslında 1. Tip oyuncuyla yapılacak bir anlaşmayla sermayemin %70’ini üçüncü tip oyuncuya dolaylı yoldan aktardığım söylenebilir. Aşağıda bu oyuncuyla yapılacak olan anlaşma maddelerine bakıldığında, son söylediğim anlaşılacaktır.
Tip Oyuncuyla Yapılacak Olan Sözleşme
- Otel ve ev inşaa etmek için sermayemin %70’ine sahip olacaksın.
- Sözleşmenin ardından, eğer yapı inşa ettiğin herhangi bir bölgeye denk gelirsem ve bu yapıyı satın almak istersem, bu alan için herhangi bir ücret ödemeyeceğim.
- Partnerin ve destekcin olarak, bölgelerden elde ettiğin karın %50 sinden payımı alacağım.
- Sözleşme 10 elden sonra yenilenebilir veya iptal edilebilir.
- Sözleşmeyi tamamen iptal edersen, başta sağladığım sermaye herhangi bir durumdan muhtelif bana geri döner.
Tebrikler, bu sözleşmeyle birlikte oyunun başındaki şanssız oyuncu olarak sermayeni en karlı şekilde korudun, fakat bu yeterli değil. Bu sözleşmenin ardından 2. Tip oyuncu kendini tehlikede hissedecek ve bu senin için yeni fırsatlar anlamına geliyor olabilir. İkinci sözleşmeni 2. Tip oyuncuyla yapmanın tam zamanı! Hala başka bir yatırım yapmak için köşede beklettiğim sermayemin %30 ‘unu, bir kısmını yol masraflarına ayırarak değerlendirebilirim.
Tip Oyuncuyla Yapılacak Olan Sözleşme 2
- Sana bölgelerini güçlendirmek için yardımda bulunacak yeterince nakit para sağlayacağım.
- Eğer benim tamamlamanda sana yardımcı olabileceğim eksik arazilerin varsa, bu alanları sana ücretsiz olarak vereceğim.
- Eğer benim paramla yatırım yaptığın bir yere denk gelirsem bu alan için herhangi bir ücret ödemeyeceğim.
- Yatırımcın olarak bölgelerinden elde ettiğin karın %25’ine ortak olacağım.
- Sözleşme 10 elden sonra yenilenebilir veya iptal edilebilir.
- Sözleşmeyi tamamen iptal edersen sermayem herhangi bir durumdan muhtelif bana geri döner ve aynı zamanda sana borç olarak verdiğim bölgeleri geri alırım.
Tebrikler 2. Sözleşmeni de yaptın. Basitce ve hiçbir şey ödemeden istediğin noktaya geldin. Aslında herhangi bir bölgen yok ama aynı zamanda kira da ödemiyorsun ve diğer oyuncuların ödediği kiralardan kendine kar sağlıyorsun. Bir kaç el sonra en zengin oyuncu olacaksın belki de ancak bu senin için yeterli mi? Önümüzdeki 10 el için en zengin girişimci olacaksın fakat sonra ne olacak? Bunu gören oyuncular seni tehdit olarak algılayıp sana karşı işbirliği yapabilirler. Bu gayet olası bir senaryo. 10 el sonra senle olan bütün sözleşmelerini iptal edip seni safdışı bırakmak için bir yol bulacaklar. Aklınızda olsun diğer oyuncular oyuna ilk başladıkları zamana oranla sonlarda daha akıllılardır. Onlar da oyuna sizin gibi başka açılardan bakmaya başlayacaklardır.
Bir girişimci olarak her zaman geleceği okumanız gerekir. Oyun içerisinde seçenekleriniz yaptığınız anlaşmaların ardından ilk 10 el içerisinde şekillenir. Oyun ilerledikçe kuluçka döneminden çıkıp karlı yatırımlar yapmaya başlamanız gerekir.
Çevrenin, zarın veya şansın size ne getirdiği farketmez. Hala kendi stratejinizi bulabilir ve kendi yolunuzu oluşturabilirsiniz. Diğer oyuncularla rakip olmaktan ziyade ortak olma yönünde anlaşmalar yapabilirsiniz. Peki, aynı stratejiyi bir sonraki oyunda uygulayabilir misiniz? Gerçek hayatta benzer stratejilerle başarıyı yakalayabilir misiniz?
Deneyimlerinizden ve bir girişimci olarak “Monopoly”den zevk alın!
HR: HOW TO PLAY MONOPOLY BOARD GAME AS AN ENTREPRENEUR?
